[ Pobierz całość w formacie PDF ]

przez gminne ośrodki pomocy społecznej.
Ponieważ konstrukcja przepisów SamPowU w zakresie stanowienia prawa miejscowego
przez władze powiatowe jest zbliżona do regulacji poprzednio omówionej, wszystkie powyższe
uwagi mają zastosowanie także wobec rad powiatów ustanawiających prawo miejscowe. Nale-
ży jedynie dodać, że  zgodnie z zasadą pomocniczości  rada powiatu nie może ustanowić
przepisów porządkowych, jeżeli cel regulacji byłby do osiągnięcia poprzez ustanowienie prze-
86 SAMORZ�D TERYTORIALNY NR 1-2
pisów gminnych. Ustawy szczególne mogą również upoważniać samorząd województwa do
stanowienia przepisów powszechnie obowiązujących (art. 9 SamWojU), jednak ustawa ta nie
zawiera żadnej regulacji dotyczącej zasad i trybu korzystania z takich uprawnień.
Stanowienie aktów ogólnych przez organy j.s.t. nie ogranicza się tylko do przepisów prawa po-
wszechnie obowiązującego. Organy stanowiące, a także wykonawcze podejmują bardzo wiele ak-
tów, skierowanych zarówno do wewnątrz, a także na zewnątrz ich struktury organizacyjnej, które
wynikają bądz
z faktu, że każda jednostka organizacyjna musi organizować wykonanie swoich za-
mierzeń (są to tzw. akty statutowe), bądz
z tego względu, że dysponuje pewnym majątkiem i musi
podejmować rozstrzygnięcia co do sposobów jego wykorzystania lub rozporządzenia nim. Prawo
nie przewiduje żadnej odrębnej (poza wyżej wymienionymi) procedury ich podejmowania.
Uprawnienia wojewodów i organów administracji niezespolonej do stanowienia prawa miej-
scowego są węższe przedmiotowo niż kompetencje gmin, ale ich konstrukcja jest zbliżona:
może ono być stanowione na podstawie szczegółowych upoważnień ustawowych i w granicach
obowiązującego prawa. Wojewodowie mogą także wydawać  w takich samych granicach i na
takich samych zasadach, jak organy stanowiące gmin i powiatów  rozporządzenia porządko-
we. Tu także należy respektować zasadę pomocniczości.
6.2. Normatywne zasady postępowań
6.2.1. Zasady ogólnego postępowania administracyjnego
6.2.1.1. Zasady ogólne
Kpa zawiera wiele ogólnych reguł, mających zastosowanie we wszystkich stadiach postępowa-
nia i niemal do wszystkich czynności procesowych, pozwalających ustalić właściwy sposób zacho-
wania organu w takiej sytuacji procesowej, która nie została szczegółowo uregulowana, oraz pozwa-
lających na dokonanie prawidłowego wyboru znaczenia konkretnego przepisu, którego interpretacja
prowadzi co najmniej do dwóch, różnych rezultatów. Reguły takie nazwane zostały przez ustawo-
dawcę zasadami ogólnym i umieszczone w rozdziale 2 działu I Kodeksu (art. 6-16).
Pierwszą zasadą ogólną jest zasada legalności, zgodnie z którą organ administracji publicznej
ma obowiązek działać na podstawie prawa (art. 6 Kpa). Oznacza to, że zarówno rozstrzygnięcie
sprawy decyzją przez dany organ, jak i poszczególne czynności podejmowane w celu załatwienia
sprawy muszą być przewidziane przepisami ustawy lub aktu wydanego na podstawie i w grani-
cach zawartego w niej upoważnienia. Organy administracji publicznej muszą poza tym mieć na
względzie wymogi zasady państwa prawnego, co wyrażono w Kpa (w art. 7) żądaniem, aby
stały one  na straży praworządności . Należy przez to rozumieć nie tylko przestrzeganie powszech-
nie obowiązujących przepisów prawa w ich dosłownym znaczeniu, ale także podstawowych war-
tości, podlegających  w świetle systemu prawnego RP  ochronie prawnej, a w szczególności:
ochronie praw nabytych, zaufania do prawa i państwa, zakazie stosowania prawa wstecz (o ile nie
wymaga tego wyraz
nie przepis ustawy), stosowania prawa jedynie należycie opublikowanego
i pozostającego w zgodności z postanowieniami aktów wyższej rangi.
Podstawy prawne funkcjonowania terytorialnej administracji publicznej w RP 87
Trzecią zasadą ogólną postępowania administracyjnego jest zasada dochodzenia prawdy
obiektywnej, nakazująca organom je prowadzącym  podjęcie wszelkich kroków niezbędnych
do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy (art. 7 Kpa). W jej rezulta-
cie, podjęcie decyzji bez wyczerpującego zgromadzenia i rozważenia materiału dowodowego
oraz przyjęcie okoliczności faktycznych, które obiektywnie nie istnieją, oznacza naruszenie
podstawowej zasady proceduralnej.
Z tego samego przepisu prawa wyprowadzana jest także zasada zobowiązująca organ admi-
nistracji publicznej do wyjaśniania i załatwiania sprawy w sposób wyważony, uwzględniają-
cy zarówno interes społeczny, jak i słuszny interes jednostki. Prawo nie daje tu priorytetu żad-
nemu z tych interesów, lecz nakazuje ich wyważenie i udzielenie ochrony temu interesowi,
który jest przeważający. Wyboru uprawniony i zobowiązany jest dokonać organ prowadzący
sprawę, organ odwoławczy (w przypadku zaskarżenia decyzji w toku instancji) oraz sąd admi-
nistracyjny, badający ewentualną skargę strony.
Następną zasadą ogólną Kpa jest zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa
oraz ich kultury i świadomości prawnej (art. 8). Nakazuje ona organom administracji publicznej
zachowanie aktywne, realizujące zarówno interesy ogółu, jak i interesy stron w taki sposób, aby nie
zachwiać wiary stron w to, że intencją działań władzy jest także ich dobro, a podejmowane, nieko-
rzystne dla nich czynności i rozstrzygnięcia wynikają z konieczności podporządkowania się obowią-
zującemu prawu oraz nadrzędnym w stosunku do ich interesów dobrom i wartościom. Zasada ta
nakazuje dotrzymywanie przyrzeczeń, zakazuje utrzymywania w tajemnicy rzeczywistych przesła-
nek, którymi kieruje się organ administracji, bądz
wprowadzania stron w błąd.
Kolejna zasada ogólna, nazywana jest zasadą informowania (art. 9 Kpa). Jej konsekwencje
są bardzo korzystne dla stron postępowania i ogromnie uciążliwe dla organu administracji. Zasada
ta nakazuje bowiem, aby organ prowadzący postępowanie informował z urzędu stronę o wszyst-
kich okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie jej praw
i obowiązków, czynił to należycie i wyczerpująco, a ponadto zapewnił, aby strony i inne osoby [ Pobierz całość w formacie PDF ]